رییس و عضو هیأت علمی گروه مهندسی آب مرکز آموزش عالی کاشمر بر ضرورت استقرار الگوی مدیریت مشارکتی و یکپارچه منابع و مصارف آب در کاشمر و بردسکن تاکید کرد.
دکتر هادی معماریان با بیان اینکه ناکامی سیاست های گذشته مدیریت منابع و مصارف آب تحت فشارهای توسعه و بروز پیامدها در اثر برداشت بی رویه از منابع آب، موجب شده تا حرکتی اصلاحی برای بازنگری و آسیب شناسی رفتار گذشته و یافتن راه هایی برای افزایش کارآیی مدیریت آب در کشور آغاز گردد.
به گفته او محدوده مطالعاتی کاشمر و بردسکن نیز حداقل در سه دهه اخیر درگیر اینگونه سوء مدیریت ها در مدیریت منابع و مصارف آب بوده ومطالعات نشان می دهد که کسری مخزن آب زیرزمینی بلندمدت کاشمر ۳۶ میلیون متر مکعب در سال است.
دکتر معماریان افزود:حدود ۸۵ درصد از مصرف منابع آب در این منطقه متعلق به بخش کشاورزی است و بهینه نبودن الگوی کشت کشاورزی در منطقه، عدم توسعه صنایع تبدیلی محصولات کشاورزی، نظام کشاورزی خرده مالکی و عدم توسعه سیستم های آبیاری نوین و کشت گلخانه ای و نگاه صرفاً سازه ای و هیدرولیکی به مسأله آب و عدم توجه به مشارکت مردمی باعث شده دشت کاشمر و بردسکن بعنوان دشت های بحرانی با بیشترین میزان فرونشست در کشور معرفی شوند.
وی یکی از ناکامی های اصلی گذشته در این منطقه را نرسیدن و یا نداشتن طرحی مدون برای مدیریت یکپارچه منابع آب عنوان و ابراز کرد: پایداری و ضمانت اجرایی طرح های مدیریت آب بدون جلب مشارکت جوامع ذینفع امکان پذیر نخواهد بود.
وی گفت: با توجه به تجارب بنده و پیشنهاد اعضای هیات علمی گروه علوم و مهندسی آب مرکز آموزش عالی کاشمر، الگوی مدیریت مشارکتی پیشنهادی برای منطقه ترشیز باید دربرگیرنده بخش های برنامه ریزی مقدماتی، تحلیل وضع موجود، برنامه ریزی راهبردی و پیاده سازی نقشه راه باشد که در بخش اول باید اهداف پروژه تبیین شده، گروداران و نقش آن ها تحلیل شده، اسناد بالادستی بررسی و کمیته های راهبردی و تسهیلگران شکل گیرند.
وی افزود: در بخش دوم نیز باید منابع و مصارف آب در محدوده مطالعاتی لیست شده و وضعیت اجتماعی و اقتصادی، زیست محیطی و کشاورزی منطقه تحلیل شوند.
به گفته او یکی از مهمترین استراتژی های مدیریت مشارکتی شناخت نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها است که در این منطقه نیز باید اجرا گردد و برنامه ریزی راهبردی باید دربرگیرنده تدوین چشم اندازها و سیاست ها (بر اساس نظام آینده پژوهی و درنظر گرفتن عدم قطعیت هایی مانند تغییر اقلیم)، ارائه راهبردها و بودجه ریزی و زمان بندی این پروژه باشد.
وی اظهار داشت: در بخش آخر یعنی پیاده سازی نقشه راه نیز باید شاخص های اثربخشی تدوین شده و اقدامات انجام شده پایش و ارزیابی گردند.
وی پیشنهاد داد؛کمیته راهبری پروژه متشکل از نهادهایی مانند معاونت فنی و اجتماعی استانداری، آب منطقه ای، جهاد کشاورزی و دانشگاه باشند که در این زمینه دانشگاه های منطقه و بخصوص مرکز آموزش عالی کاشمر و مشاوران تسهیل گر (استفاده از توان سمن های منطقه و جوامع محلی) نقش کلیدی در اجرای طرح خواهند داشت.
رئیس مرکز آموزش عالی کاشمر افزود: متأسفانه مشکل ما در این منطقه این است که بحران را باور نداریم و همه این ها به خاطر این است که ما کم بارش بودن منطقه خود را و مایه حیات بودن آب را باور نداریم وگرنه به آب، این مایه حیات و این مایه زیست بشری، این گونه جفا نمی کردیم. البته هنوز برای نجات آب و نجات دشت تشنه کاشمر و بردسکن فرصت داریم و می توان برای جلوگیری از هدر رفت آب در بخش کشاورزی، صنعت و آب شرب کارهای بزرگ بسیاری انجام داد، ولی بدا به حال دورانی که آبی در بساط نباشد و حیات از این منطقه کوچ کند.
🕒 آخرین بروزرسانی: ۱۳۹۹/۰۴/۲۸
