اماکن مذهبی و گردشگری

اماکن مذهبی و گردشگری شهرستان کاشمر

به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا) شعبه خراسان رضوی، شهرستان کاشمر به‌عنوان یکی از شهرهای تاریخی خراسان رضوی و دومین شهر زیارتی استان از جاذبه‌های زیارتی، تاریخی و طبیعی فراوانی برخوردار است که این امر باعث شده سالانه میزبان هزاران زائر و گردشگر از سراسر ایران اسلامی باشد.

حضور گردشگران به‌ویژه گردشگران مذهبی در این شهرستان در ایام خاصی از سال همچون ایام نوروز به اوج خود می‌رسد، در این بین امامزاده سیدمرتضی(ع)، امامزاده سیدحمزه(ع) و نیز زیارتگاه شهید مجاهد آیت‌الله مدرس از شهرتی ملی برخوردار است.

مجموعه امامزاده سیدحمزه(ع) در یکی از خیابان‌های شمال شهر کاشمر واقع است که از قدیم به باغمزار معروف بوده و مورد توجه ویژه مردم قرار داشته است؛ این مجموعه در قدیم متشکل از چند قطعه باغ بوده که به تدریج به هم پیوسته شد و باغ واحدی را به وجود آورد.

تا چند سال پیش باغمزار آکنده از تاک‌های انگور و درختان انار و دیگر میوه‌ها بود که با توجه به اجرای طرح جامع، اینک به‌صورت باغ ایرانی جلوه و جلایی ویژه یافته و در طول سال و به‌ویژه ایام نوروز و تابستان، پذیرای خیل عظیم زوار از نقاط مختلف کشور است.

وسعت این باغ، حدود ۵۰ هزار مترمربع است و بارگاه حضرت سیدحمزه(ع) در وسط این مجموعه سرسبز قرار دارد که مجموعه خانه‌ها، مربعی را تشکیل می‌دهد که از هر طرف ۳۵ متر طول دارد و در مجموع کل زیربنای حرم و خانه‌های آن به غیر از صحن و غرفه‌های اطراف ۱۲۰۰ متر مربع را شامل می‌شود. ساختمان بقعه از آثار معماری سال ۱۳۹۹ هجری قمری است و احتمال می‌رود که قبل از این تاریخ ساختمان بقعه مربوط به دوران صفوی بوده باشد که بر اثر حوادث ایام و دخالت عوامل طبیعی از بین رفته است. ساختمان، صحن و غرفه‌های آن در فاصله سال‌های ۱۳۵۴ تا۱۳۵۶ به‌همت اداره اوقاف کاشمر و افراد خیر بازسازی و احداث شده است.

درب اصلی حرم به صحن جنوبی باز می‌شود و ایوانی آیینه‌کاری شده، این در را از درهای کوچک‌تر جانبی که اکنون عملاً ورودی‌های اصلی شمرده می‌شود، جدا می‌کند. از همین صحن جنوبی گنبد بزرگ مزار در وسط دو گلدسته رفیع با کاشی‌هایی به رنگ لاجوردی دیده می‌شود. باغمزار کاشمر، در کنار تمام زیبایی‌ها و جذابیت‌های خود، از زیبایی چشمگیر سروهای باستانی نیز برخوردار است و گفته می‌شود که این سروها بیش از ۸۰۰ سال عمر دارند.

در فاصله ۵ کیلومتری شمال کاشمر در دامنه کوه‌های معروف به هفت شاخ، در منطقه‌ای ییلاقی و چشم‌نواز، بارگاه منوری خودنمایی می‌کند که این بقعه منسوب به امامزاده سیدابراهیم اصغر(ع) معروف به سیدمرتضی(ع) است که کوچک‌ترین فرزند امام هفتم(ع) بوده و پس از شهادت برادرش امام رضا(ع) به شهادت رسیده است.

یک جاده مستقیم، زیبا و مشجر، شهر کاشمر را به این مجموعه زیارتی خوش آب و هوا پیوند می‌دهد. در حال حاضر بر سر قبر شریف امامزاده سیدمرتضی(ع) آرامگاه باشکوهی به سبک معماری عصر صفوی بنا شده است.

تأسیسات مزار در میانه آب نماها و جنگل‌ها و فضاهای سبز واقع شده و کل خانه‌ها در سطحی بلندتر از عرصه پیرامون قرار دارد به‌گونه‌ای که باید حدود ۹ پله را زیر پا گذاشت تا به صحن امامزاده رسید و بعد از آخرین پله، دروازه مانندی حریم صحن را از فضای خارج جدا می‌کند و گنبد و گلدسته‌های امامزاده در وسط محوطه قرار دارد.

ارتفاع گنبد بیش از ۱۲ متر است و ضریح زیبا و شکیلی که از یک چلچراغ بزرگ نور می‌گیرد در زیر گنبد و روی صندوق قبر قرار گرفته است؛ مشخصات این ضریح از نظر نوع فلز و تزئینات و خط و رنگ همانند ضریح امامزاده سیدحمزه(ع) است. در مجموعه ییلاقی سیدمرتضی(ع) پارک جنگلی زیبایی وجود دارد که بر جذابیت مجموعه افزوده است. ضمن اینکه در این مجموعه زیارتی، زائرسراها، فروشگاه‌ها و تأسیسات رفاهی دیگری نیز وجود دارد که نیاز انبوه زائران را تأمین می‌کند که البته از مسئولان شهرستان انتظار می‌رود بیش از گذشته به این مجموعه بی‌نظیر در استان خراسان رسیدگی کنند.

در ضلع جنوبی شهر کاشمر، بزرگ مردی، آرام سر بر بالین خاک نهاده است که سال‌ها، نستوه و استوار، خواب رضاخان را آشفته ساخت و الگویی بی‌بدیل برای نسل‌های آینده شد. این شخصیت گران‌قدر آیت‌الله شهید سیدحسن مدرس است.

شهید مدرس دهم آذر ۱۳۱۶ توسط عوامل رضاخان در کاشمر به شهادت رسید و مردم آن روز کاشمر در خفقان رضاخانی، محل مقبره شهید مدرس را حفظ کردند. پس از سقوط رضاخان، مردم با استفاده از فرصت پیش آمده برای ساخت آرامگاهی برای آن اقدام کردند و با همت مردم در سال ۱۳۲۵ باغات اطراف خریداری شد و مقبره کوچکی بر سر آن ایجاد شد.

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به فرمان حضرت امام خمینی(ره) و پس از ایشان به دستور مقام معظم رهبری، مسئولیت تعمیر و بازسازی آرامگاه مذکور به آستان قدس رضوی محول شد که این تصمیم خردمندانه تحول بزرگی در زمینه‌های مختلف عمرانی، فرهنگی و گردشگری در پی داشت.

در حال حاضر، زیارتگاهی زیبا با ۲ صحن شمالی و جنوبی و در مجموع به مساحت ۷ هزار مترمربع بر سر قبر شهید مدرس ایجاد شده است و علاوه بر آن کتابخانه‌ای با ظرفیت حدود ۴۳ هزار جلد کتاب و مجهز به تالارهای مطالعاتی مجزا همه روزه مرجع جمعی از شهروندان کاشمری و زوار و گردشگران مذهبی شهرهای مختلف ایران است.

همچنین از سال ۱۳۸۳ موزه آثار و اسناد شهیدمدرس در این مجموعه زیارتی افتتاح شده است که این موزه به طور اختصاصی به معرفی شهید مدرس می‌پردازد و مجموعه‌ای شامل اسناد، دست‌نوشته‌ها و وسایل شخصی شهید مدرس را در خود جای داده است که از جمله این آثار می‌توان به قرآن، عصا، پیراهن، چراغ، قلم، سجاده و پارچ سفالی که متعلق به شهید مدرس است، اشاره کرد.

بخش دیگری از این موزه به اشیای اهدایی و وسایلی اختصاص دارد که در آن دوران مورد استفاده قرار می‌گرفت. این وسایل بیانگر اوضاع اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن ایام است. این بنا در مرکز شهر واقع شده و حدود سال ۱۲۱۳ هجری قمری در زمان حکمرانی عبدالعلی خان و مصطفی قلی خان در این شهر هم‌زمان با سلطنت فتحعلی شاه قاجار بنا شده است.

بنای مسجد ساده و دارای صحن، ایوان، شبستان ستون دار و غرفه‌های اطراف مسجد است، شبستان‌ها به کمک پایه‌های آجری حجیمی به ارتفاع حدود سه متر طاق چشمه‌های ضربی، پوشش یافته است. مصالح عمده بنا آجر است و مقداری از ایوان و محراب را با کاشی معرق آراسته‌اند، کتیبه‌ها به خط استاد محمد اصفهانی و کاشی‌ها به عمل استاد اسماعیل اذانی است.

در چند سال اخیر طرح توسعه مسجد جامع کاشمر اجرا شده و ساختمان جدید از انتهای شبستان‌ها به ساختمان قدیمی و تاریخی این مسجد متصل شده است. همچنین این بنا به شماره ۵۱۵۲ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

مناظر بدیع مسیر جاده کاشمر به کوهسرخ معروف به تنگل سنگ نصوح مناظر چشم‌نواز و کم‌نظیر مسیر کوهستانی کاشمر به کوهسرخ و کوهسرخ به نیشابور تا روستای عطائیه، با چشمه سارها و کلاته‌های مختلفش یکی از دیدنی‌ترین مناطق این شهرستان به‌شمار می‌رود.