امروز جمعه 10 فروردين 1403

ضرورت استقرار الگوي مديريت مشارکتي و يکپارچه منابع و مصارف آب در کاشمر و بردسکن

رییس و عضو هيأت علمي گروه مهندسي آب مرکز آموزش عالي کاشمر بر ضرورت استقرار الگوي مديريت مشارکتي و يکپارچه منابع و مصارف آب در کاشمر و بردسکن تاکید کرد.
 دکتر هادی معماریان با بیان اینکه ناکامي سياست هاي گذشته مديريت منابع و مصارف آب تحت فشارهاي توسعه و بروز پيامدها در اثر برداشت بي رويه از منابع آب، موجب شده تا حرکتي اصلاحي براي بازنگري و آسيب شناسي رفتار گذشته و يافتن راه هايي براي افزايش کارآيي مديريت آب در کشور آغاز گردد.
به گفته او محدوده مطالعاتي کاشمر و بردسکن نيز حداقل در سه دهه اخير درگير اينگونه سوء مديريت ها در مديريت منابع و مصارف آب بوده  ومطالعات نشان مي دهد که کسري مخزن آب زيرزميني بلندمدت کاشمر 36 ميليون متر مکعب در سال است.
دکتر معماریان افزود:حدود 85 درصد از مصرف منابع آب در اين منطقه متعلق به بخش کشاورزي است و بهينه نبودن الگوي کشت کشاورزي در منطقه، عدم توسعه صنايع تبديلي محصولات کشاورزي، نظام کشاورزي خرده مالکي و عدم توسعه سيستم هاي آبياري نوين و کشت گلخانه اي و نگاه صرفاً سازه اي و هيدروليکي به مسأله آب و عدم توجه به مشارکت مردمي باعث شده  دشت کاشمر و بردسکن بعنوان دشت هاي بحراني با بيشترين ميزان فرونشست در کشور معرفي شوند. 
 وی يکي از ناکامي هاي اصلي گذشته در اين منطقه  را نرسيدن و يا نداشتن طرحي مدون براي مديريت يکپارچه منابع آب عنوان و ابراز کرد: پايداري و ضمانت اجرايي طرح هاي مديريت آب بدون جلب مشارکت جوامع ذينفع امکان پذير نخواهد بود.
وی گفت: با توجه به تجارب بنده و پيشنهاد اعضاي هيات علمي گروه علوم و مهندسي آب مرکز آموزش عالي کاشمر، الگوي مديريت مشارکتي پيشنهادي براي منطقه ترشيز بايد دربرگيرنده بخش هاي برنامه ريزي مقدماتي، تحليل وضع موجود، برنامه ريزي راهبردي و پياده سازي نقشه راه باشد که در بخش اول بايد اهداف پروژه تبيين شده، گروداران و نقش آن ها تحليل شده، اسناد بالادستي بررسي و کميته هاي راهبردي و تسهيلگران شکل گيرند.
وی افزود: در بخش دوم نيز بايد منابع و مصارف آب در محدوده مطالعاتي ليست شده و وضعيت اجتماعي و اقتصادي، زيست محيطي و کشاورزي منطقه تحليل شوند.
به گفته او يکي از مهمترين استراتژي هاي مديريت مشارکتي شناخت نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهديدها است که در اين منطقه نيز بايد اجرا گردد و برنامه ريزي راهبردي بايد دربرگيرنده تدوين چشم اندازها و سياست ها (بر اساس نظام آينده پژوهي و درنظر گرفتن عدم قطعيت هايي مانند تغيير اقليم)، ارائه راهبردها و بودجه ريزي و زمان بندي اين پروژه باشد.
 وی اظهار داشت: در بخش آخر يعني پياده سازي نقشه راه نيز بايد شاخص هاي اثربخشي تدوين شده و اقدامات انجام شده پايش و ارزيابي گردند.
وی پيشنهاد داد؛کميته راهبري پروژه متشکل از نهادهايي مانند معاونت فني و اجتماعي استانداري، آب منطقه اي، جهاد کشاورزي و دانشگاه باشند که  در اين زمينه دانشگاه هاي منطقه و بخصوص مرکز آموزش عالي کاشمر و مشاوران تسهيل گر (استفاده از توان سمن هاي منطقه و جوامع محلي) نقش کليدي در اجراي طرح خواهند داشت.
رئیس مرکز آموزش عالی کاشمر افزود: متأسفانه مشکل ما در اين منطقه این است که بحران را باور نداریم و همه این ها به خاطر این است که ما کم بارش بودن منطقه خود را و مایه حیات بودن آب را باور نداریم وگرنه به آب، این مایه حیات و این مایه زیست بشری، این گونه جفا نمی کردیم. البته هنوز برای نجات آب و نجات دشت تشنه کاشمر و بردسکن فرصت داریم و  می توان برای جلوگیری از هدر رفت آب در بخش کشاورزی، صنعت و آب شرب کارهای بزرگ بسیاری انجام داد، ولی بدا به حال دورانی که آبی در بساط نباشد و حیات از این منطقه کوچ کند.

دسته مطلب: